ده شگفتی مجسمه داوود میکل آنژ

مجسمه داوود

در سرزمین ایتالیا جایی که  نام مردمانش هم  نمادی از زیبایی به شمار می رود . 

پس از پنج قرن هنوز هم هیچ کس نتوانسته  به شکوه و زیبایی میکل آنژ برسد . مجسمه ای که به عنوان زیباترین و خوش تراش ترین مجسمه جهان به شمار میرود . 

ساخت این اثر بی بدیل و چشم نواز از سال 1501 یعنی زمانی که میکل آنژ معروف تنها 26 سال داشته است آغاز شده و در سال 1504 به پایان رسیده است . 

میکل آنژ دو سال پیش از این هم  هنر خود را اثبات کرده بود . او برای کلیسای سنت پیتر اثر هنری دیگری رابه نام پپیتا آفریده بود . 

اما مجسمه ی داود برای میکل آنژ شهرتی جاودانه را به ارمغان آورد . شهرتی که پس از پانصد سال هنوز هم گردشگران کنجکاوی که به فلورانس می روند را به تحسین وا میدارد . 

1-مجسمه داود تقریبا هم اندازه یک ساختمان دو طبقه یا هم قد یک زرافه بالغ است !

الهام بخش این مجسمه کتاب مقدس می باشد روایتی از  رو یارویی جالوت (گولیات) با داود پیامبر ,  گولیات یک جنگ جوی غول آسا و مجهز به خود و زره و آلات حرب داوود اما بدون آلات حرب با دستی خالی با یک فلاخن و دستی پر از سنگ . 

داوود با  پرتاب سنگی به پیشانی جالوت او را از پا در می آورد. 

در این روایت اما داوود پسری است نحیف اما مجسمه داود میکل آنژ جلوه ای از تجسم کمال مردانگی است . 

این شاهکار بی بدیل  بیش از پنج متر ارتفاع دارد و به طرز حیرت آوری سنگین است . 

حدود پنج تن معادل دوازده هزار و پانصد پوند وزن دارد . 

این اندازه عظیم و غول آسا به خاطر یک جاه طلبی هنری و شهرت طلبی نیست بلکه یک دلیل بسیار منطقی دارد . 

کلیسای فلورانس !

این مجسمه  بنا بود که زینت بخش سقف کلیسای فلورانس باشد  پس باید به حد کافی بزرگ می بود تا از پایین دیده شود . 

2- سی تا نمونه عینی از از داوود در سراسر جهان وجود دارد 

اگر تقلید نوعی از تمجید باشه میکل آنژ باید قدری تواضع به خرج دهد. 

مجسمه داوود  به شمایل گوناگونی باز آفرینی شده است ، از تصاویر در کتاب‌های هنری روی میز قهوه‌خوری، تا کپی‌های کوچک  در رنگ های گوناگون . علاوه بر این اشیاء تزئینی، در سراسر جهان۳۰ نمونه عینی از داوود وجود دارد، که معروف‌ترین آن‌ها در خود فلورانس قرار دارد. 

اولین آن ها در  Palazzo Vecchio قرار دارد جایی که مجسمه داوود اصلی قبلا نصب شده بود. 

دومی هم در Piazzale Michelangelo است که از برنز ساخته شده است . 

یکی از قل های محبوب این مجسمه در انگلستان قرار دارد . این قل را  دوک بزرگ توسکانی در سال 1857  به ملکه ویکتوریا سفارش داده است. 

اما برهنگی مجسمه داوود که البته بر اساس توصیفات کتاب مقدس است. در حضور ملکه  جلوه ای توهین آمیز داشت . و ملکه دستور داد تا قدری این مجسمه را اصلاح کنند ! که اکنون در موزه ویکتوریا و آلبرت لندن هنوز هم این مجسمه وجود دارد . 

3 – سی و پنج سال پیش از میکل آنژ این مجسمه وجود اشت !

این قطعه از مرمر خام 35 سال بود که به عنوان سنگی بلا استفاده برای مجسمه سازی در گوشه ای افتاده بود تا اینکه میکل آنژ  آن را جادو کرد .

مجسمه داوود در ابتدا در سال۱۴۶۴ توسط اوپرا دل دوئومو سفارش داده شد، به عنوان بخشی از یک سری مجسمه‌های بزرگ برای کلیسای فلورانس. 

این مجسمه‌ها قرار بود روی زمین ساخته و پرداخته شوند و سپس به طور تقریبی۲۶۰ فوت بالا به جایگاه‌های تریبون‌های کلیسا برده شوند.

این پروژه در ابتدا به آگستینو دی دوچیو واگذار شد، علیرغم اینکه او تجربه‌ای در کارهای مجسمه‌سازی بزرگ نداشت. دوچیو به معادن نزدیک کارارا سفر کرد تا یک بلوک مرمر انتخاب کند، اما بی‌تجربگی او باعث شد تا اشتباه کند: او یک بلوک بلند و باریک پر از نقص، سوراخ‌های ریز و رگه  های قابل مشاهده بدست آورد .

 معدن برای آماده‌سازی و ارسال این بلوک بزرگ با مشکل مواجه شد و وقتی بالاخره بلوک به فلورانس رسید، دوچیو به اشتباه خود پی برد و از پروژه کناره‌گیری کرد. این بلوک به مدت۱۰ سال دست نخورده باقی ماند تا اینکه آنتونیو راسلینو سعی کرد قطعه را نجات دهد. او نیز به سرعت مرمر را غیرقابل استفاده شناخت و بلوک به مدت۲۵ سال دیگر در حیاط اوپرا دل دوئومو باقی ماند.

راز های ابوالهول در مثلث دکور 

4-مجسمه داود یکدست نیست و نامتناسب به شمار میرود .

گرچه میکل آنژ استاد تناسب بود . اما در سال 1501 که  ساخت  این شاهکار به عهده او گذاشته شد . بلوک سنگی را در اختیارش قرار دادند که توسط دو مجسمه ساز دیگر معیوب شده بود و بلا استفاده محسوب میشد. 

همین معیوب بودن  بلوک سنگ بر شکل کنونی  این تندیس تاثیر گذار بوده است و تناسب اش را تحت الشعاع قرار داده است 

از آن جا که قرار بود این تندیس بر بلندی نصب شود میکل آنژ  سر و دست و بازو ها را بزرگتر از اندازه واقعی حکاکی کرد .

این کار به تندیس داوود  جلوه ای میبخشد که این مجسمه در حالت آماده و هشیار قرار دارد به ویژه زمانی که از پایین دیده میشود . 

همین طور پیشانی داوود  دارای چین های ژرفی است که خود نشانی از عدم تناسب اش است . و دست راست  اش  هم به طور اغراق آمیزی بزرگ است که ممکن است به نام کتاب مقدسی داوود، یعنی “دست قوی” (manu fortis) اشاره داشته باشد.

5-میکل آنژ در ساخت مجسمه داوود سنت شکنی کرد !

میکل آنژ شهرت جاودانه ای دارد اما در هنگام  خلق این اثر شگرف  او جا پای بزرگان هنر گذاشته بود !

داوود و جالوت مضمون آثار هنری بسیاری از بزرگان هنر در آن زمان به شمار می رفت به خصوص در فلورانس مهد هنر در اروپا بزرگانی چون  گیبرتی، ورروکیو و دوناتلو به این روایت انجیل در آثار خود پرداخته بودند . 

و همه این آثار  لحظه ی پیروزی داوود بر جالوت را بر طبق کتاب مقدس به تصویر میکشید . نمایی از کامیابی داوود که سر جالوت پیش پایش افتاده . 

اما میکل آنژ تصمیم گرفت که سنت شکنی کند او داوود را در آستانه نبرد به تصویر کشید . 

داوود  میکل آنژ دارای سبک کلاسیک قنطره ای (کنتراپوستو)  ایستاده و  یک قلاب سنگ کوچک بر شانه چپش او هوشیار به نظر میرسد . و این تصویر نمادی است از رنسانس که  پیروزی های بشررا ناشی از هوش و فراستش به تصویر میکشد .  

6- چشمان مجسمه داوود عمدا چپ شده !

علیرغم اینکه این اثر از کتاب مقدس نشات میگیرد اما میکل آنژ آن را بر اساس اصول مجسمه سازی رومی خلق کرده است . 

یکی از الگو های او مجسمه هرکول از نماد های قدیمی فلورانس بوده است . 

این شاهکار که قرن هاست  معنای کمال در هنر شناخته  شده است اما پژوهش های اخیر دانشگاه استنفورد تحت عنوان پروژه دیجیتال میکل آنژ آشکار کرد که که  این سمبل کمال هم دارای نقص می باشد چشمانش چپ شده . چشم چپ این مجسمه به سمت جلو خیره شده درحالیکه چشم راستش به نقطه دوری می نگرد. 

نظر  بیشتر پژوهشگران بر این است که میکل آنژ آگاهانه این نقص کوچک را به وجود آورده است. تا به استادان رومی ادای احترام کند تا بگوید که قصد ندارد اصول هنری ایشان را زیر سوال ببرد .

از فروشگاه ما دیدن فرمایید

7- داوود توسط چهل مرد طی چهار روز مسافت هشتصد متری  از کارگاه میکل آنژ تا پیازا (Piazza) را پیموده است !

هنگامی که داوود از دل سنگ ظهور کرد کمیته تصمیم گرفت که این مجسمه زیبا سنگین تر از  آن است که بخواهد بر فراز کلیسا نصب شود . پس تصمیم گرفتند که در Piazza della Signoria نصب شود . این مکان نیم مایل حدود هشتصد متر از کارگاه میکل آنژ فاصله داشت اما چهار روز زمان برد تا چهل مرد آن را جا به جا کنند. این اثر غول آسا  بر روی مجموعه ای از کنده های چوبی هل داده می شد تا به محل نصب اش برسد در این هنگام که مجسمه بر پایه اش نصب شد میکل آنژ کوچکترین ابزار خود را همراه اش آورد تا جزییات باقیمانده را بر آن نقش کند آن هم در جایی که این شاهکار تا  سیصد و شصت و نه سال بعد در آنجا  باقی ماند . 

8- مجسمه داوود گرچه محبوب فلورانسی هاست اما چند باری به آن  آسیب رسانده اند  ! 

علیرغم علاقه شدید فلورانسی ها داوود را از بدسگالی های روزگار مصون  نداشته است . علاوه بر نبرد حماسی اش با جالوت در طول اقامت سه قرن ای اش در  پیازا داوود با عوامل دیگری نیز چون زمین لرزه صاعقه کبوترها و مردم خشمگین مبارزه کرده است . 

در سال اول اقامت اش در پیازا توسط مردم خشمگین سنگ باران شد . مدتی  بعد در سال هزار و نهصد و بیست و هفت هنگام تظاهراتی که علیه خاندان مدیچی بر پا شده بود یک نیمکت از پنجره ای پرتاب و بازوی چپ داوود را از سه جا شکاند!

9 – مجسمه داوود حتی در زیر سقف هم در امان نبوده !

در سال هزار و هشتصد و هفتاد و سه مجسمه داوود به درخواست مردم به داخل گالری دللا  (Galleria dell’Accademia) منتقل شد . با این حال در یک فضای امن هم داوود از خطرات جان سالم به در نبرد در یک اتفاق مشهور در سال هزار و نهصد و نود و یک هنرمندی ایتالیایی به نام پیرو کاناتا به طور مخفیانه چکشی را با خود به نزدیکی مجسمه آورد و به داوود حمله کرد و متاسفانه توانست  یک انگشت از پای چپ مجسمه را بشکند . اکنون دور داوود را شیشه کشیده اند تا دیگر چنین فاجعه ای تکرار شود با این حال هنوز هم خطر زمین لرزه داوود را تهدید میکند . حتی لرزش های کوچک میتواند به مچ های حساس داوود آسیب برساند  و لرزشی قدری زور دار تر می تواند آن را واژگون سازد . 

10-داوود در فلورانس نماد استقلال و شور جوانی به شمار میرود !

.این  اثر پس از خلقش معنا و مفاهیم جدیدی به خود گرفت دیگر تنها اقتباسی از کتاب مقدس از قرون اعصار گذشته به شمار  نمی رفت. این اثر به نماد فلورانس و نماد رنسانس تبدیل شد . 

جمهوری فلورانس که از هر سو توسط جالوت های زمانه اش  مورد تهدید بود از ایالات اطرافش گرفته تا خاندان پر نفوذ مدیچی  اما نگاه تیزبینانه داوود که به سوی رم چشم دوخته بود نمادی از استقلال بود و به طور نمادین هر دشمنی را به چالش می کشید . 

منبع